Piano là một trong những nhạc cụ phổ biến nhất, mang lại giai điệu đẹp mắt và sâu lắng. Đối với những người yêu âm nhạc và muốn tự mình diễn đàn, việc học đệm hát trên piano là bước quan trọng, giúp kết nối giữa giọng hát và tiết tấu của nhạc cụ. Dù bạn là người hoàn toàn mới mẻ với piano hay đã có chút kiến thức cơ bản, bài viết này TED SAIGON sẽ hướng dẫn bạn cách đệm hát piano từ những bước đầu tiên, giúp bạn mở ra một thế giới âm nhạc tràn đầy cảm xúc.
Đệm hát piano là gì?
Đệm hát piano được hiểu đơn giản là 1 người đánh đàn piano làm nhạc nền cho người khác hát hoặc cho 1 nhạc cụ khác hay còn gọi là giai điệu chính.
Không ít người cho rằng, việc học đệm hát piano rất khó khăn và muốn bỏ cuộc ngay những lần đầu tập luyện. Tuy nhiên, chúng ta cần hiểu rằng khi bắt đầu tiếp thu kiến thức mới bất cứ ai cũng cảm thấy khó khăn. Nếu vượt qua được thời điểm khó khăn ở những bước đầu học thì bạn sẽ dễ dàng đạt được mục tiêu đề ra.
Học đệm hát piano không phải là việc đơn giản, bạn cần phải tiếp thu nhiều kiến thức và dành rất nhiều thời gian luyện tập thì mới thành công.
Các kiểu đệm hát piano cơ bản
Khi đệm hát piano cơ bản, có 2 kiểu đệm chính mà bạn cần nắm rõ đó là:
- Đệm đàn piano theo kiểu cả hợp âm và giai điệu: Đệm hòa âm và chơi cả giai điệu, có thể sử dụng cho đệm hát khi người hát không nắm vững giai điệu hoặc chơi solo piano một ca khúc. Người chơi phải đệm hát sao cho các giai điệu bài hát quyện vào hợp âm. Với kiểu đệm này tiêu tốn khá nhiều thời gian tập luyện thì mới có thể chơi thành thạo được.
- Đệm đàn piano hòa âm không giai điệu: Đệm hòa âm only, ít đường nét giai điệu thường được dùng trong đệm hát hoặc cho 1 nhạc cụ chơi giai điệu. Với kiểu đệm này thường được dùng đệm hát khi người hát không chắc chắn về nhịp và đây được xem là kiểu đệm đơn giản và thường gặp nhất.
Có thể bạn cần: Sheet piano đơn giản dành cho người mới học
Hướng dẫn cách đệm hát piano chi tiết nhất
Như đã nói ở trên, việc đệm hát piano không đơn giản mà cần nhiều thời gian tập luyện và phải có lộ trình bài bản thì mới thành công. Sau đây chúng tôi sẽ cung cấp 3 bước học đệm hát piano dành cho người mới bắt đầu:
Bước 1: Nắm vững các kiến thức nhạc lý cơ bản
Học các kiến thức nhạc lý cơ bản chính là nền tảng đầu tiên giúp bạn hiểu rõ về đàn piano, các nốt nhạc piano, trường độ, hợp âm, nhịp phách,… Từ đó giúp việc luyện tập đệm hát piano dễ dàng hơn. Những kiến thức nhạc lý cơ bản mà bạn cần nắm vững:
Học và tập đọc nốt nhạc
Để chơi được các loại đàn piano, trước tiên bạn cần nắm rõ vị trí cũng như tên gọi chính xác của từng nốt nhạc trên bàn phím. Sau đây là cách nhận diện nốt nhạc trên phím đàn piano:
- Phím đàn piano gồm 7 nốt nhạc cơ bản (phím trắng) được ký hiệu lần lượt là: C, D, E, F, G, A, B tương ứng với các nốt Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si.
- Phím đàn cuối cùng bên trái là A (La) và lần lượt là các phím B, C, D, E, F, G. Các nốt nhạc trên đàn piano được sắp xếp tạo thành 1 chuỗi tuần hoàn.
- Các phím trắng trên đàn piano được xếp cạnh nhau, còn các phím đen thì được sắp xếp theo nhóm 2 và 3 phím.
- Nốt D (Rê) nằm giữa nhóm hai phím đen liền kề, nốt trắng A (La) và nốt G (Sol) thì nằm giữa nhóm 3 phím đen.
Trong quá trình học, bạn hãy tập chép và đọc tên các nốt nhạc piano để ghi nhớ đúng vị trí của từng nốt trên phím đàn. Bạn cũng có thể áp dụng phương pháp ghi nhớ những nốt nhạc này nhanh hơn bằng cách:
- Lấy nốt nhạc mà bạn dễ dàng ghi nhớ làm mốc.
- Quan sát nốt nhạc tiếp theo đi lên hay xuống tại vị trí bao nhiêu dòng và bao nhiêu khe trên khuông nhạc thì di chuyển ngón tay lên hoặc xuống phím đàn tương ứng.
- Luyện tập cho đến khi bạn có thể tự di chuyển các ngón tay mà không cần phải nhìn xuống phím đàn piano.
Ghi nhớ 14 hợp âm piano cơ bản
Đàn piano có 14 hợp âm cơ bản gồm: 7 hợp âm trưởng và 7 hợp âm thứ. Sau đây là cách phân biệt hai hợp âm đệm hát piano này:
– Hợp âm trưởng: Được ký hiệu là các chữ cái in hoa C, D, E, F, G, A, B. Tương ứng: C chính là Do trưởng (Do – Mi – Sol), D chính là Re trưởng (Re – Fa# – La), E chính là Mi trưởng (Mi – Sol# – Si), F chính là Fa trưởng (Fa – La – Do), G chính là Sol trưởng (Sol – Si – Re), A chính là La trưởng (La – Do# – Mi) và B là Si trưởng (Si – Re# – Fa#)
– Hợp âm thứ: Được ký hiệu thêm chữ “m” liền vào phía sau các chữ cái in hoa. Ví dụ: Cm chính là Đô thứ (Do – Mi (b) – Sol), Dm chính là Rê thứ (Re – Fa – La), Em chính là Mi thứ (Mi – Sol – Si), Fm chính là Fa thứ (Fa – La(b) – Do), Gm chính là Son thứ (Sol – Si(b) – Re), Am chính là La thứ (La – Do – Mi) và Bm chính là Si thứ (Si – Re – Fa#).
Ngoài ghi nhớ 14 hợp âm thì bạn cần hiểu rõ dấu thăng (#) tăng ½ cung và dấu giáng (b) giảm ½ cung. Dấu thăng và dấu giáng thường được ký hiệu cố định ở đầu khuông nhạc, chúng được đặt ở vị trí nốt nào thì nốt đó sẽ tăng hoặc giảm ½ cung.
Biết rõ trường độ nốt nhạc
Trường độ nốt nhạc được hiểu là độ dài của âm thanh. Giá trị trường độ được quy định bằng các nốt nhạc có hình dạng khác nhau. Với mỗi nốt nhạc sẽ có hai bộ phận:
- Thân nốt nhạc: Xác định vị trí cao độ của âm thanh.
- Đuôi và dấu móc: Xác định độ dài của âm thanh.
Với mỗi bản nhạc thường có 7 nốt cơ bản với quy định trường độ: nốt tròn, nốt đen, nốt trắng, nốt móc đơn, nốt móc ba, nốt móc kép và nốt móc bốn. Trong đó, nốt đứng trước có giá trị độ dài gấp đôi nốt đứng sau, cụ thể:
- Nốt tròn = 2 nốt trắng
- Nốt trắng = 2 nốt đen
- Nốt đen = 2 nốt móc đơn
- Nốt móc đơn = 2 nốt móc kép
- Nốt móc kép = 2 nốt móc ba
- Nốt móc ba = 2 nốt móc bốn
Học các kiểu nhịp phách phổ biến – Một trong các bước của cách đệm đàn piano
Số chỉ nhịp cho biết loại nhịp xuyên suốt bản nhạc, thường được hiển thị dưới dạng số thập phân. Trong đó, số ở trên quy định số phách có trong 1 ô nhịp và số bên dưới thể hiện loại nốt trong 1 phách:
Ý nghĩa của các nhịp phách phổ biến trong nhạc lý:
- 2:4 = Một ô nhịp có 2 phách với mỗi phách là 1 nốt đen.
- 3:4 = Mỗi ô nhịp có 3 phách với mỗi phách là 1 nốt đen.
- 4:4 = Mỗi ô nhịp có 4 phách với mỗi phách là 1 nốt đen.
- 6:8 = Mỗi ô nhịp có 6 phách với mỗi phách là 1 nốt móc đơn.
Bước 2: Học đệm hát piano hòa âm không giai điệu
Đệm hát hòa âm không giai điệu thường được dùng trong trường hợp người hát không chắc chắn về nhịp của bài hát hoặc đệm cho 1 loại nhạc cụ khác chơi giai điệu chính. Cách đệm hát này khá đơn giản, không đòi hỏi quá nhiều kỹ thuật nên phù hợp cho những người mới bắt đầu. Sau đây là 4 cách đệm hát piano hòa âm không giai điệu để bạn tham khảo:
Cách đệm hát piano bằng việc bấm hợp âm ở cả 2 tay
Kiểu đệm hát này, người chơi sẽ bấm hợp âm cùng lúc cả 2 tay và chơi như đập nhịp. Ví dụ: Với hợp âm Fa trưởng nhịp 4/4: Bạn dùng 2 tay để bấm hợp âm Fa – La – Do cùng một lúc và đập nhịp nhanh bằng cách chơi theo từng nốt đen một. Kiểu đệm hát này thường được sử dụng khi người hát nhịp chưa thật sự chắc chắn.
Ngoài ra, nếu bạn muốn âm thanh nghe đầy đặn hơn thì hãy thêm 1 nốt đơn vào giữa các nốt đen.
Cách đệm piano bằng cách rải hợp âm sử dụng móc đơn 2 tay đuổi nhau
Bạn có thể tận dụng âm khu rộng của đàn piano để rải hợp âm xuôi chiều hoặc đảo chiều nhằm tăng tính mới lạ và hấp dẫn cho bản nhạc. Với cách đệm rải hợp âm này, tay trái rải 2 note vào nhịp thứ nhất, còn tay phảy sẽ rải 6 note vào phách 2-3 và 4.
Ví dụ: Nếu tay trái nhấn Do – Sol thì tay phải nhấn Do – Mi – Sol liên tiếp 2 lần.
Cách đệm hát piano bằng cách rải các nốt chính trên những quãng rộng
Là kiểu đệm hát rải các nốt chính của hợp âm trên những quãng rộng để tạo âm thanh dày hơn. Với cách này, tay phải sẽ chơi hợp âm còn tay trái chơi nhịp điệu.
Ví dụ: Hợp âm Đô trưởng: Do – Mi – Son, tay phải sẽ chơi hợp âm (nốt đen) để giữ nhịp, còn tay trái sẽ rải thành Do – Sol – Mi và nhắc lại 2 nốt Sol – Mi cho đến hết ô nhịp.
Kết hợp cả 3 cách đệm hát piano
Đây chính là cách đệm hát piano hòa âm không giai điệu được dùng phổ biến nhất giúp người chơi rèn luyện sự khéo léo và linh hoạt. Với cách đệm hát piano này, tùy vào sự phức tạp của bản nhạc, người chơi sẽ kết hợp 3 kiểu sao cho hài hòa nhất.
Ví dụ: Tay trái chơi rải các nốt chính trên quãng rộng, còn tay phải bấm hợp âm và thay đổi linh hoạt các kiểu đệm đến khi hết bản nhạc.
Bước 3: Học đệm hát piano cả hợp âm và giai điệu
Sự khác biệt giữa cách đệm hát piano cả hợp âm và giai điệu và hòa âm không giai điệu đó là người chơi sử dụng tay phải để chơi giai điệu của bản nhạc và tay trái sẽ dùng để chơi hợp âm.
Với cách đệm hát này, cần lưu ý tay phải không chỉ chơi giai điệu đơn thuần mà còn kết hợp chơi thêm hợp âm để tạo sự hài hòa cho giai điệu. Tay phải có 5 ngón nhưng khi chơi giai điệu chỉ cần dùng 2 hoặc 3 ngón tay. Điều này khiến các ngón tay còn lại bị thừa và chơi thêm hợp âm để tạo sự linh hoạt cho cả 5 ngón tay. Nhưng bạn hãy nhớ rằng không nên quá lạm dụng nhằm tránh làm ảnh hưởng đến giai điệu của bài hát.
Những lưu ý khi học đệm hát piano
Với những người mới học đàn piano, bên cạnh việc tìm hiểu cách đệm hát piano thì cũng cần lưu ý một số điểm quan trọng dưới đây:
Nghe bài nhạc nhiều lần trước khi đệm hát
Việc nghe thật kỹ một bài nhạc trước khi đệm hát giúp bạn nắm vững hòa thanh, giai điệu, hợp âm và cảm xúc của bài hát. Nó cũng giúp bạn xử lý bài hát được tốt hơn, biết mình đàn đúng hay sai.
Bên cạnh đó, hãy nắm bắt các đoạn nhạc khó, nốt cao hay câu hát cần nhấn mạnh để đệm thật tốt vào những đoạn nhạc này nhằm tính thêm sự hấp dẫn cho bài hát.
Việc luyện tập thường xuyên cũng giúp bạn nâng cao kỹ thuật chơi đàn và tăng khả năng xử lý trước những bài hát có tiết tấu phức tạp nên hãy thật kiên trì nhé.
Luyện ngón trước khi học đệm hát piano
Theo kinh nghiệm học đàn piano, để rèn luyện sự linh hoạt cho các ngón tay thì trước khi học đệm hát piano bạn cần học luyện ngón thật thành thạo. Khi mới bắt đầu, bạn nên chọn những bài tập đơn giản, sau đó tăng mức độ khó để nâng cao kỹ thuật. Kiên trì luyện tập đến một ngày không xa bạn sẽ thành công.
Tuy nhiên, trong quá trình luyện ngón, hãy lưu ý là ngồi thẳng lưng, thả lỏng vai và cánh tay. Các ngón tay của bạn khum tròn để luôn giữ tư thế đánh đàn đúng và không bị mỏi khi luyện tập. Và đặc biệt là bạn cần duy trì thói quen luyện tập thường xuyên để giúp các ngón tay làm quen với phím đàn, tăng sự dẻo dai và linh hoạt cho các cơ.
Mỗi người sẽ phù hợp với một phương pháp học khác nhau
Hiện nay, có 2 cách học đệm hát piano phổ biến đó là: học thuộc lòng và học bài bản qua trường âm nhạc.
Với phương pháp học thuộc lòng chính là cách bạn xem và luyện tập theo những video hướng dẫn trên internet. Hạn chế của phương pháp này là nếu không nắm vững kiến thức nhạc lý hoặc học theo video hướng dẫn sai thì bạn sẽ chơi sai kỹ thuật. Điều này diễn ra lâu dài sẽ ảnh hưởng không tốt đến khả năng chơi đàn của bạn.
Nhưng khi đăng ký khóa học tại trường âm nhạc uy tín và chuyên nghiệp thì bạn sẽ được đào tạo kiến thức nhạc lý bài bản hơn. Bạn được thực hành dưới sự hướng dẫn của giáo viên và được nhận xét từ đó rút ra kinh nghiệm cho bản thân. Ngoài ra, việc học đàn piano tại trường âm nhạc, bạn cũng sẽ được học tập với những người bạn có cùng đam mê, giúp đỡ nhau để nhanh tiến bộ hơn.
TED SAIGON tự hào là trung tâm học đàn piano Quận 7 uy tín và chất lượng hàng đầu. Nếu bạn có nhu cầu học đàn piano hãy liên hệ ngay trung tâm để được nhân viên tư vấn chi tiết. Với đội ngũ giáo viên giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất hiện đại TED SAIGON đảm bảo mang đến cho bạn những tiết dạy chất lượng và hiệu quả.
Với những thông tin đã chia sẻ trên đây đã giúp bạn biết cách đệm hát piano cơ bản, tiếp thu thêm những kiến thức hữu ích khi học đàn piano. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết của TED SAIGON và hẹn gặp lại!
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN TÀI NĂNG NGHỆ THUẬT SÀI GÒN
– Địa chỉ:
- Hà Nội: 74 Trương Công Giai, P. Dịch Vọng, Q. Cầu Giấy, TP.Hà Nội
- TPHCM: 204 Phạm Thái Bường, khu Mỹ Hưng, phường Tân Phong, quận 7, TP.HCM
– Điện thoại: 0833 00 5555
– Email: info@tedsaigon.com
– Trang web: tedsaigon.edu.vn
– Fanpage: https://www.facebook.com/tedsaigon.school